Vấn đề của những nước chăn nuôi kém phát triển là chi phí chăn nuôi quá cao. Trong đó, chi phí cám chiếm tỷ trọng lớn nhất trong giá thành, chúng chiếm từ 60 ~ 70% giá thành sản xuất. Các trại quản lý tốt vấn đề cho ăn thì sẽ thu được nhiều lợi ích. Bài viết sẽ trình bày một số phương pháp giúp giảm chi phí cám trong chăn nuôi.Chi phí cám cao do FCR cám cao. Có 3 nguyên nhân chính khiến FCR cám tăng cao: thứ nhất là tỷ lệ chết cao, thứ hai là cấp cám không phù hợp với từng giai đoạn nuôi, thứ ba là cám lãng phí nhiều. Nếu quản lý tốt tỷ lệ chết và cấp cám phù hợp với từng giai đoạn ta sẽ tiết kiệm được rất nhiều chi phí cám.Quản lý tỷ lệ chết: heo con nhận được kháng thể thông qua sữa đầu, các kháng thể nhận từ mẹ sẽ giúp heo con có sức đề kháng chống lại dịch bệnh từ bên ngoài. Các kháng thể nhận được từ sữa mẹ sẽ đạt mức cao nhất khoảng 1 ~ 2 ngày sau khi bú sữa đầu, sau đó lượng kháng thể này sẽ giảm dần. Khi lượng kháng thể này giảm dần, nếu heo chưa được chích vắc-xin thì khả năng nhiễm bệnh sẽ cao. Chính vì vậy, việc quản lý dinh dưỡng khoảng thời gian trước và sau cai sữa rất quan trọng.Cho heo con ăn cám tập ăn thời gian theo mẹ: Độ lớn của heo con và lượng sữa nái tiết ra sẽ tỷ lệ nghịch với nhau. Nghĩa là khi heo con càng lớn thì lượng dinh dưỡng chúng cần càng tăng (nhưng lượng sữa nái tiết ra lại giảm). Trọng lượng heo lúc mới sinh chỉ khoảng từ 1 ~ 1,5 kg, nhưng chỉ sau 1 tuần trọng lượng chúng lại tăng gấp đôi, đến khi cai sữa thì trọng lượng chúng tăng gấp 5 lần so với lúc mới sinh. Khi lượng sữa nái tiết ra giảm, ta cần bổ sung thêm dinh dưỡng cho heo con. Ta có thể cho heo con ăn cám tập ăn, nên cho heo con ăn vào lúc trên dưới 10 ngày tuổi. Lượng cám cho heo ăn sẽ tăng dần theo từng ngày, nhưng khuyến cáo cho ăn nhiều lần, mỗi lần một chút. Có một số trại cho ăn cám tập ăn trộn với chế phẩm thay thế sữa trong thời gian theo mẹ nhằm giúp nái đỡ hao mòn thể lực (đặc biệt giảm tình trạng năng suất sụt giảm ở lứa thứ 2).Quản lý dinh dưỡng sau khi cai sữa:Cai sữa là giai đoạn heo con chịu nhiều stress nhất. Giai đoạn cai sữa, hệ tiêu hóa và miễn dịch heo con chưa ổn định. Cám ăn vào những ngày đầu sau cai sữa sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tế bào nhung mao đường ruột. Thời gian đầu, các tế bào nhung mao chưa phát triển kịp khiến heo con không lớn. Ta cần cung cấp đầy đủ dưỡng chất để hệ tiêu hóa hấp thu và giúp heo có khả năng chống lại các dịch bệnh. Những heo con có trọng lượng quá thấp cần gom lại quản lý tập trung. Heo con đã được tập ăn từ trước sẽ dễ dàng thích ứng hơn khi bước vào thời kỳ cai sữa. Cám cho heo con giai đoạn cai sữa nên có hàm lượng dinh dưỡng cao.Quản lý tỷ lệ cám cho heo con:Mỗi tháng trại sẽ nhập nhiều loại cám. Chúng ta cần thống kê dữ liệu để xem số lượng cám từng loại tăng giảm như thế nào. Tỷ lệ cám cho heo con của mỗi trại có sự khác biệt. Trại sử dụng nhiều có thể chiếm tới 7 ~ 8% tổng lượng cám, trại sử dụng ít thì chỉ chiếm khoảng 2 ~ 3% tổng lượng cám sử dụng. Tỷ lệ sử dụng cám heo con phụ thuộc vào giá heo và tình hình tài chính của trại. Tuy vậy, cám heo con sẽ ảnh hưởng rất lớn tới ngày tuổi xuất chuồng. Nếu tỷ lệ này giảm quá nhiều sẽ không tốt cho năng suất của trại. (Trích Ấn Phẩm Chăn Nuôi Heo)

Sự phát triển của heo con ở trại đẻ phụ thuộc hoàn toàn vào lượng sữa mẹ. Năng lực tiết sữa của nái lứa đầu phụ thuộc rất nhiều sự phát triển của nái và các tổ chức tế bào của tuyến vú. Các tế bào tuyến vú càng nhiều thì lượng sữa tiết càng lớn. Sự phát triển tuyến vú của nái hậu bị từ lúc phối đến mang thai 50 ngày chỉ dừng lại ở mức cơ bản.Phát triển tuyến vú cho nái hậu bị:Sự phát triển của heo con ở trại đẻ phụ thuộc hoàn toàn vào lượng sữa mẹ. Năng lực tiết sữa của nái lứa đầu phụ thuộc rất nhiều sự phát triển của nái và các tổ chức tế bào của tuyến vú. Các tế bào tuyến vú càng nhiều thì lượng sữa tiết càng lớn. Sự phát triển tuyến vú của nái hậu bị từ lúc phối đến mang thai 50 ngày chỉ dừng lại ở mức cơ bản. Tuy nhiên, từ ngày mang thai 50 tới 100, tuyến vú phát triển gấp 5 lần thời gian trước đó. Trong đó, khoảng thời gian từ 75~90 ngày là quan trọng nhất do tuyến vú thời kì này phát triển gấp 3 lần. Khả năng phát triển tuyến vú có thể được dự đoán qua phân tích số lượng DNA tuyến vú, vì mỗi tế bào tuyến vú có một lượng DNA cố định. Sự phát triển của tuyến vú hậu bị phụ thuộc rất nhiều vào mức độ dinh dưỡng của cám. Những nái có nhiều mỡ thì số lượng tế bào tuyến vú thường ít, ngược lại, nếu mỡ ít thì số tế bào tuyến vú sẽ nhiều.Thí nghiệm nuôi dưỡng cám năng lượng cao và năng lượng thấp:Các nhà nghiên cứu người Úc đã tiến hành thí nghiệm cho nái mang thai ăn cám có độ đạm thấp (đạm thô 6,3%/kg) - năng lượng cao (16,6 MJ DE/kg) và cám độ đạm cao (đạm thô 15,8%/kg) - năng lượng phù hợp (14,1 MJ DE/kg). Sau khi nái đẻ, cho cả hai nhóm heo ăn cùng loại cám nái nuôi con (đạm thô 18,9% 14,3 MJ DE/kg). Hậu bị trong thời gian mang thai nếu ăn cám có độ đạm thấp sẽ có mỡ lưng dày hơn so với hậu bị ăn cám có độ đạm cao (34,7 mm và 28,2 mm).Heo hậu bị sau khi đẻ, heo con sẽ được cho bú sữa đầu rồi chuyển heo con đi. Sau đó, những hậu bị này nhận heo con 14 ngày tuổi về nuôi và sẽ nuôi trong vòng 14 ngày để phân tích khả năng phát triển của heo con.Kết quả là tăng trọng ngày của bầy heo con nhóm heo hậu bị ăn cám độ đạm cao, nhiều hơn 50% so với nhóm còn lại (2,22 kg và 1,45 kg/ngày/ bầy) (bảng 1). Nái có độ dày mỡ lưng mỏng sản xuất sữa trong vòng 2 tuần với năng suất 13 lít/ngày.Kết luận:Nái hậu bị mang thai tránh cho ăn quá nhiều, cám cho heo ăn cần có độ đạm, năng lượng thích hợp và trước khi đẻ nên đo độ dày mỡ lưng nái. 

Thiệt hại của kí sinh trùng gây ra trên heo:Kí sinh trùng không gây chết nhanh trên heo, nhưng đó là loại bệnh mãn tính làm giảm năng suất, gây thiệt hại kinh tế. Chất dinh dưỡng bị mất đi khiến FCR cám bị ảnh hưởng và tốc độ lớn giảm. Nội kí sinh trùng là các vi sinh vật sống trong cơ thể vật chủ, phá hủy và gây tổn thương các cơ quan tổ chức của cơ thể. Ngoại kí sinh trùng như rận, rệp gây ngứa, cứng cơ, stress trên heo.Tuy không thể nhìn thấy bằng mắt thường, nhưng khi thấy tăng trọng giảm, số ngày xuất chuồng chậm thì nên nghi ngờ trại đã bị dính kí sinh trùng.Các loại kí sinh trùng: Kí sinh trùng là loài động vật không xương sống ký sinh trên bề mặt cơ thể (ngoại kí sinh trùng) hoặc bên trong cơ thể (nội kí sinh trùng) của các loài sinh vật khác. Các loại kí trùng thường kí sinh trên vật chủ nhất định. Vật chủ chia làm hai loại là vật chủ trung gian và vật chủ chính. Vật chủ trung gian là vật chủ chứa kí sinh trùng trong giai đoạn đang phát triển. Vật chủ chính là vật chủ chứa kí sinh trùng trong giai đoạn gây hại.Kí sinh trùng có thể lây nhiễm qua đường miệng hoặc qua da. Ở trại heo, nội kí sinh trùng thường gặp là giun đũa và ngoại kí sinh trùng là Mange, Sarcopetes scabiei gây bệnh ghẻ trên heo.Giun đũa (Ascaris suum) gây bệnh trên heo:Giun đũa là loại kí sinh trùng có màu trắng sữa, có thể quan sát thấy ở trong phân heo. Giun trưởng thành sẽ kí sinh ở ruột non, ấu trùng thì xuất hiện ở các cơ quan khác trong cơ thể (đặc biệt là ở gan và phổi). Vòng đời của giun đũa: "trứng có phôi → nhiễm qua đường miệng → ruột non → ấu trùng gan → tim → phổi ruột non → giun trưởng thành bài tiết trứng". Giun trưởng thành có thể dài tới 40 cm, dày khoảng 7 mm. Một giun cái có thể đẻ tới 250.000 trứng/ngày. Nếu trứng được bao bọc với lớp vỏ dày chúng có thể sống được tới 6 năm ở môi trường áo – quần lao động, khoảng trống ở trại.Giun đũa chủ yếu gây hại cho heo từ 6 – 12 tuần tuổi, chúng đục thủng gan, gây viêm tạo thành các đốm trắng ở gan (Milk Spot), tăng trọng và FCR bị ảnh hưởng khoảng 10%. Ngoài ra, chúng còn gây các triệu chứng bệnh hô hấp, tiêu chảy, giảm chức năng miễn dịch.Cái ghẻ trên heo (Mange, Sarcopetes scabiei): Cái ghẻ có độ lớn khoảng 0,5 mm, chúng có màu nâu hoặc trắng nên ta có thể quan sát bằng mắt thường nếu để trên phông màu đen. Cái ghẻ (trứng, ấu trùng, cái ghẻ chưa trưởng thành, cái ghẻ trưởng thành) thường sống trên bề mặt da phía trong tai heo, phát triển thành một ổ cái ghẻ, sau đó chúng lây ra toàn thân heo. Vòng đời của cái ghẻ khoảng từ 10 – 14 ngày, nếu rời khỏi da heo thì chúng sẽ chết trong vòng 5 ngày.Cái ghẻ có thể lây nhiễm ngang bằng con đường tiếp xúc trực tiếp giữa heo với nhau (đặc biệt là heo đực) hoặc tiếp xúc với nền chuồng có cái ghẻ. Lây nhiễm dọc từ nái chuyển sang heo con.Triệu chứng, heo bị ngứa, thường hay lắc tai, cọ da vào thành tường hay chuồng, trên da sẽ xuất hiện các đốm đỏ có thể quan sát thấy ở tai, vòng quanh cổ, phía trước móng chân, phía khớp chân...Biện pháp khắc phục bệnh do kí sinh trùng: Do bệnh có thể lây nhiễm khi heo ăn hoặc tiếp xúc với tác nhân gây bệnh nên ta cần áp dụng các biện pháp ngăn chặn. Cần có các biện pháp quản lý và diệt kí sinh trùng thích hợp.Trứng của kí sinh trùng cần độ ẩm và nhiệt độ thích hợp để phát triển, nên dưới ánh nắng trực tiếp và môi trường khô thì thời gian sống của trứng và ấu trùng sẽ bị giảm đi. Nếu chỉ sử dụng thuốc sát trùng để tiêu diệt trứng kí sinh trùng thì rất khó tiêu diệt hết. Ta cần áp dụng đồng thời các biện pháp dưới đây:Kiểm tra heo sau khi giết mổ (gan, da) để đánh giá tình trạng nhiễm kí sinh trùng của heo trong trại.Áp dụng cùng vào – cùng ra (All in – all out).Xịt rửa, tiêu độc, giữ khô.Nhập heo hậu bị sạch không nhiễm kí sinh.Diệt kí sinh trùng cho heo hậu bị.Nái có thể lây nhiễm kí sinh trùng cho heo con, nên cần phải kiểm soát được giun đũa, cái ghẻ trên nái. Định kỳ 6 tháng/lần, cần sử dụng Ivermectin để diệt nội – ngoại kí sinh trùng, khi chuyển nái sang trại đẻ nên tắm rửa để diệt ngoại kí sinh trùng.Đối với heo đực ta diệt kí sinh trùng/3 tháng/lần.Với heo con, để diệt giun đũa, sử dụng thuốc diệt nội kí sinh cho heo con ở 8 tuần tuổi, và sau đó 6 tuần áp dụng nhắc lại. Khu vực heo thịt cần áp dụng diệt kí sinh trùng định kỳ, nếu heo có triệu chứng nhiễm bệnh thì cần diệt bổ sung.Diệt kí sinh trùng nâng cao năng suất sinh sản: nếu thực hiện tốt thì các chỉ số năng suất như tăng trọng ngày, FCR cám sẽ được cải thiện, giảm được stress trên heo.  Theo Koreapork