Mycotoxin là gì?
Độc tố nấm mốc là chất chuyển hóa thứ cấp do nấm tạo ra trong thực vật trước hoặc sau khi thu hoạch. Một tỷ lệ lớn sản lượng nông nghiệp trên toàn thế giới bị nhiễm ít nhất một loại độc tố nấm mốc.
Do những tác động về kinh tế và sức khỏe, mối quan tâm về nấm và độc tố nấm mốc là rất lớn.
Nguy hiểm từ thức ăn chăn nuôi
Độc tố nấm mốc có thể nhiễm vào tất cả các loại nguyên liệu thô và gây thiệt hại đáng kể cho sức khỏe và sản xuất của vật nuôi.
Do đó, độc tố nấm mốc được xếp vào nhóm các chất không mong muốn trong thức ăn chăn nuôi.
1. Phân loại độc tố nấm mốc theo nguồn gốc
Độc tố nấm mốc trước thu hoạch: Được sản xuất bởi các chi Fusarium (trichothecenes, zearalenone, fumonisins), Claviceps và Neotyphodium (ergot alkaloids).
Độc tố nấm mốc sau thu hoạch: Được sản xuất bởi các chi như Aspergillus , chịu trách nhiệm chính trong việc sản xuất aflatoxin, và bởi Penicillium , Monascus hoặc Mucor trên thức ăn thô xanh và thức ăn ủ chua
2. Chi Fusarium ( độc tố nấm mốc trước thu hoạch)
Fusarium là một loại nấm mốc là một phần của hệ thực vật trên đồng ruộng (chất nền gây bệnh thực vật, thực vật sống) và hệ thực vật trung gian (chất nền của ngũ cốc mới hái và vẫn còn ướt). Loại nấm này sinh trưởng ở nhiệt độ từ 6°C đến 40°C, tối ưu là từ 18°C đến 30°C. Là loại hiếu khí và cần hoạt độ nước cao hơn 0,88 để phát triển và sinh sôi nảy nở và cao hơn 0,91 để tạo ra độc tố nấm mốc. Zearalenone được sản xuất ở nhiệt độ từ 10-14°C.
Các độc tố nấm Fusarium ảnh hưởng đến vật nuôi là: Zearalenone (ZEN) Fumonisin B1 (FB1) Trichothecenes (vomitoxin hoặc deoxynivalenol (DON), độc tố T-2 và diacetoxyscirpenol (DAS)).
a. Zearalenone
Zearalenone (ZEN) chủ yếu được sản xuất bởi: Fusarium roseum, F.tricinctum, F.roseum “Culmorum”, F.roseum“Equiseti”, F.roseum “Gibbosum”, F.roseum “Graminearum”, F.oxysporum, F.moniliforme
Nồng độ chất độc
Fusarium roseum tạo ra nồng độ zearalenone cao nhất (3000-15000 mg/Kg), trong khi Fusarium moniliforme tạo ra lượng zearalenone nhỏ hơn với nồng độ từ 1-19 mg/Kg. Có 16 dẫn xuất khác nhau của zearalenone trong đó quan trọng nhất và độc hại nhất là zearalenone , tiếp theo là zearalenol.
Nguyên liệu bị ảnh hưởng
Là một chất gây ô nhiễm tự nhiên, zearalenone có thể được tìm thấy trong ngô và các sản phẩm phụ của nó: lúa mạch, lúa mì, yến mạch, lúa miến, hạt vừng, hạt cải dầu, cỏ khô và thức ăn ủ chua.
b. Fumonisins
Fumonisins chủ yếu được sản xuất bởi Fusarium moniliforme.
Có 6 loại fumonisin: B1, B2, B3, B4, A1 và A2. Tuy nhiên, những chất thường gặp nhất và quan trọng nhất là Fumonisin B1 (FB1) và Fumonisin B2 (FB2) có thể được tìm thấy như một chất độc tự nhiên trong ngũ cốc (nhất là trong ngô và các sản phẩm phụ từ ngô).
c. Trichothecenes
Trichothecenes chủ yếu được tạo ra bởi:
Fusarium tricinctum F.nivale, F.roseum, F.graminearum, F.solani, F.oxysporum, F.lateritium, F.sporotrichioides, F.rigidiusculum, F.episphaeria, F.poae.
Các loại nấm mốc khác cũng có thể sản sinh độc tố trichothecene như:
Cephalosporium crotocigenum, Myrotecium verrucaria, Stachybotrys atra, Calonectria nivalis, Trichoderma viride, Tricotecium roseum, Gibberella saubinetti.
Nồng độ chất độc
Có hơn 40 dẫn xuất của trichothecenes . Tuy nhiên, các chất gây độc tự nhiên thường gặp nhất như sau: Toxin T-2 Diacetoxiscirpenol(DAS) Vomitoxin hoặc deoxynivalenol(DON) Nivalenol. Có thể được tìm thấy trong ngũ cốc: ngô và các sản phẩm phụ từ ngô, lúa mạch, lúa miến, yến mạch, lúa mì và các sản phẩm phụ từ lúa mì, gạo, lúa mạch đen và kê.
3. Claviceps
Ergot ( Claviceps purpurea) là một loại nấm ký sinh thuộc chi Claviceps có hơn 50 loài.
Tất cả chúng đều có thể ảnh hưởng đến nhiều loại ngũ cốc và thảo mộc, mặc dù lúa mạch đen là vật chủ phổ biến của chúng. Loại ngũ cốc bị ký sinh nhiều nhất là lúa mạch đen, do nó có tên là lúa mạch đen argot, mặc dù nó cũng có thể ký sinh trên lúa mỳ, lúa mạch, yến mạch, cỏ, cỏ ray, kê.
Sự xâm nhập của loại nấm này làm giảm chất lượng và số lượng ngũ cốc và cỏ khô, và nếu những cây trồng bị nhiễm bệnh này được sử dụng để làm thức ăn cho vật nuôi, chúng cũng có tác động tiêu cực đến năng suất của chúng. Loài bị ảnh hưởng nhiều nhất là bò.
4. Penicillium Mycotoxin
Ochratoxin được sản xuất bởi Aspergillus ochraceus, Penicillium viridicatum và Penicillium cyclopium. Có tổng cộng 7 loại ochratoxin, trong đó độc nhất là ochratoxin A (OTA).
Là một chất gây ô nhiễm tự nhiên, ochratoxin A có thể được tìm thấy trong ngũ cốc (chủ yếu là lúa mạch và gạo), các sản phẩm ngũ cốc, bột đậu phộng và trong nhiều loại thực phẩm dành cho con người, chẳng hạn như hạt cà phê thô, các loại đậu, pho mát, thịt hun khói ( giăm bông, thịt xông khói và xúc xích).
5. Aspergillus Mycotoxin
Về cơ bản được sản xuất bởi Aspergillus flavus và Aspergillus parasiticus . Cho đến nay có 18 loại aflatoxin trong đó độc nhất là Aflatoxin B1 (AFB1) và Aflatoxin M 1 (AFM1) ( chữ cái là dẫn xuất trao đổi chất của aflatoxin B1). Tiếp theo thứ tự độc tố tính từ cao đến thấp, là aflatoxin G1( AFG1), M2 (AFM2), B2 (AFB2) và G2 (AFG2) ( Aflatoxin M2 là một dẫn xuất trao đổi chất của aflatoxin B2).
Là chất gây ô nhiễm tự nhiên, Aflatoxin có thể được tìm thấy trong ngũ cốc (chủ yếu là ngô, lúa mì, lúa miến và gạo ) và các sản phẩm ngũ cốc , hạt có dầu (bông, đậu phộng, hạt cải dầu, dừa, hạt cọ và hướng dương), cây có dầu, sắn và trong nhiều loại thực phẩm dành cho con người, chẳng hạn như các sản phẩm ngũ cốc, các loại hạt, sản phẩm xúc xích, gia vị, rượu vang, các loại đậu, trái cây, sữa và các sản phẩm từ sữa.