Canxi và photpho là 2 nguyên liệu chủ yêu cho việc hình thành nên xương và vỏ trứng của gia cầm. Đồng thời trong cơ thể canxi còn duy trì chức năng hoạt động của mô thần kinh, xúc tác quá trình đông máu, tăng hoạt động của mô cơ vân, cơ tim, cơ trơn, duy trì hoạt động của tế bào, tạo điện thế sinh học trên mặt màng tế bào và xúc tác men Tryxin trong quá trình tiêu hoá protein thức ăn. Còn photpho ngoài chức năng tạo xương nó còn tham gia vào thành phần axit nucleic, tham gia vào hệ thống men tiêu hoá tinh bột và mỡ, tham gia trong chất đệm của máu và làm trung gian cho điều hoà hoocmon với tác dụng tổng hợp protein, phân giải lipit, hoạt hoá cácmen khác nhau và tổng hợp Steroid.
Sự thiếu hụt canxi và photpho sẽ làm ảnh hưởng rất lớn đến các hoạt động trong cơ thể. Với đặc điểm rõ nhất là gia cầm bại liệt, đẻ non, đẻ giảm và tỷ lệ ấp nở thấp.
1. NGUYÊN NHÂN
Do khẩu phần ăn không được cung cấp đủ lượng canxi và photpho( thiếu bột sò, bột xương, bột cá, bánh dầu lạc và đậu tương………..)
Do chuồng trại làm quá kín làm cho ánh sáng mặt trời buổi sáng không chiếu vào cơ thể của gà được, nên chất Ergosteron không chuyển thành vitamin D2 được. Thiếu vitamin D2 là thiết yếu tố điều hoà sự hấp thu canxi từ thức ăn vào cơ thể.
Hoặc cũng do chuồng trại che kín nên tuy có bổ sung premix chứa vitamin D2, D3 vào khẩu phần ăn nhưng gia cầm cũng không thể hấp thu được canxi từ thức ăn vào cơ thể.
Do khẩu phần ăn chứa lượng chất béo quá cao, làm giảm khả năng hấp thụ Ca,P.
Do cơ thể gia cầm bị một số bệnh truyền nhiễm hay dinh dưỡng làm viêm đường tiêu hoá và teo tuyến tuỵ tạng gây ảnh hưởng đến khả năng hấp thu Ca, P từ thức ăn vào cơ thể.
Do tuyến cận giáp trạng bị teo nên không sản sinh ra hoocmon Canxitomin và Parathocmon, 2 hoomon này có tác dụng điều hoà Ca, P trong máu.
2. TRIỆU CHỨNG
Ở gà con và gà giò:
Gà đi lại không bình thường, co giật và run rẩy.
Một số gà con mới nở thấy xương mềm, mỏ mềm hoặc chéo nhau.
Gà còi cọc, lông mọc chậm, xù lông, sã cánh, gà hay mổ nhau và ăn những vật lạ sau tiêu chảy.
Bệnh kéo dài dẫn đến chân khuỳnh ra, ngón chân bị uốn cong, các dầu xương, khớp xương bị sưng to, biến dạng. Sau bại liệt nằm một chỗ rồi chết do biến chứng truỵ tim mạch, viêm phổi, viêm ruột……
Ở gà đẻ
Trứng đẻ ra có vỏ mềm, mỏng hoặc không có vỏ. Sau đó gà ngừng đẻ. Trứng ấp nở thấp.
3. BỆNH TÍCH
Xương ống chân mềm và xốp, dễ gãy.
Xương ức bị vặn vẹo.
Xương sườn có những nốt u do sưng khớp giữa phần xương và sụn của xương sườn.
4. PHÒNG VÀ TRỊ BỆNH
Phòng bệnh
Bổ sung vào thức ăn thường xuyên lượng Ca, P và vitamin D3 như sau
Nhu cầu
Loại gà |
Ca(%) | P(%) | Vitamin D3
(UI/kg TĂ) |
Gà con | 1 | 0,5 | 3000 |
Gà giò | 1,1 | 0,5 | 2000 |
Gà đẻ | 3,4-3,8 | 0,6-0,65 | 2000 |
Những nguyên liệu và premix khoáng có chứa Ca, P và vitamin D3 như sau:
Bột sò có hàm lượng canxi 35%. Trộn vào thức ăn cho gà con và gà giò 1,5%, còn gà đẻ 4-5,5%.
Bột xương có hàm lượng canxi 22%, photpho 18%. Trộn thức ăn cho gà con và gà giò 1%, còn gà đẻ 2,5%.
Bột cá nhạt có hàm lượng canxi 7, photpho 3%. Trộn thức ăn tỷ lệ từ 10-15%.
Những premix khoáng có thể dùng thay thế bột xương và bột sò như:
CALPHO hoặc CANXIPRO với liều 1ml/1-2lit nước uống, cho uống 5-7 ngày/ đợt kết hợp PRODUCTIVE AD3E với liều 1ml/2-10l nước uống, mỗi liệu trình 5-7 ngày
Chuồng trại thiết kế phải có ánh sáng buổi sáng chiếu lọt vào chuồng, để gà tiếp nhận được tia tử ngoại từ ánh sáng mặt trời, giúp cho sự chuyển hoá tiền vitamin D3 thành vitamin D3.
Trị bệnh
- Trong trường hợp bệnh bại liệt nặng hoặc đẻ non nhiều, có thể dùng CALPHO+ PRODUCTIVE AD3E với liều:
- CALPHO hoặc CANXIPRO với liều 1ml/1-2lit nước uống, cho uống 5-7 ngày/ đợt
- PRODUCTIVE AD3E với liều 1ml/2-10l nước uống, mỗi liệu trình 5-7 ngày
- Cung cấp đầy đủ vitamin cho đàn gà :EGG FOR YOU cho đàn vật nuôi với liều pha nước uống: 1g/1-2lit nước
- Sử dụng bổ gan thận: SORAMIN; hoặc LIVERCIN ; hoặc UMBROLIVER với liều 1ml/1-2 lít nước
Lưu ý: Nếu dùng quá liều canxi và photpho trong thức ăn bổ sung cho gà cũng gây nguy hiểm cho cơ thể: Làm rối loạn tiêu hoá và bài tiết. Canxi tích lại trong thận không bài tiết kịp gây viêm thận, sỏi thận. Photpho cũng tích tụ lại trong mô và khớp gây rối loạn cử động khớp. Đồng thời thúc đẩy tuyến giáp trạng hoạt động, tăng bài tiết hoomon Paratyroxin làm tăng cường bài tiết canxi từ xương vào máu gây xốp xương và bại liệt.