Thụ tinh nhân tạo có nhiều ưu điểm nhưng cũng có những khuyết điểm. Nếu ta không phối đúng thời điểm thì sẽ không mang lại hiệu quả. Phối heo sau thời điểm rụng trứng sẽ khiến lượng heo con đẻ ra giảm, tỷ lệ đẻ thấp hơn 20% so với thông thường. Xác định heo lên giống và tìm ra thời điểm phối thích hợp là chìa khóa thành công của việc thụ tinh nhân tạo.
Chuyên gia thụ tinh cần phải có kỹ năng phát hiện lên giống nhanh và chính xác. Bước đầu tiên để nâng cao năng suất phối là phải tìm ra thời điểm phối thích hợp.
Những điểm cần lưu ý khi muốn thụ tinh nhân tạo thành công. Nái cần được phối đúng thời điểm. Kiểm tra lên giống 2 lần/ ngày. Sau khi heo cai sữa, tùy thuộc vào số ngày lên giống lại và bình quân thời gian lên giống liên tục để đưa ra kế hoạch thụ tinh. Nếu làm được những điều trên thì tỷ lệ đẻ và số heo con đẻ ra sẽ cao.
Cần kiến thức và kỹ thuật:
Cần người được huấn luyện kỹ về kỹ thuật. Người quản lý trại phối mỗi ngày phải kiểm tra trại 3 ~ 4 lần, có sự yêu thích và nhiệt huyết với việc xác định nái lên giống.
Nái phải được cấp cám chính xác:
Nái được cho ăn đúng và đủ sẽ hỗ trợ tốt cho việc lên giống và thụ thai. Trước khi phối cần cung cấp đầy đủ dưỡng chất và chất xơ. Bổ sung thêm vitamin và các khoáng chất vi lượng khi cần thiết.
Sau khi cai sữa nên di chuyển ngay:
Khi cai sữa cần cách ly ngay nái và heo con. Khi lượng dinh dưỡng cung cấp cho nái giảm đột ngột và môi trường nuôi thay đổi sẽ giúp chúng lên giống.
Lắp đặt đèn chiếu sáng khu vực phối:
Khu vực phối cần có độ sáng khoảng 100 lux. Một đêm chiếu sáng khoảng 2 ~ 3 tiếng nhằm hỗ trợ heo lên giống. Ánh sáng khu vực phối rất quan trọng. Để hỗ trợ heo lên giống cần phải kéo dài thời gian heo tiếp xúc với ánh sáng.
Cho tiếp xúc trực tiếp với heo đực:
Nái cai sữa cần được tiếp xúc trực tiếp với đực 2 lần/ ngày. Do được tiếp xúc với đực, nái trở nên quen, không sợ đực.
Dùng đực để kiểm tra lên giống trên 2 lần/ ngày:
Để kiểm tra nái lên giống cần sử dụng heo đực (2 lần/ ngày). Duy trì tiếp xúc giữa đực và nái khoảng 5 ~ 15 phút/ lần. Nếu không có heo đực, lúc kiểm tra lên giống lần 2 phải dùng tay ấn lên lưng nái. Cần nắm rõ thời gian phối: Cần phối vào thời điểm trước khi trứng rụng khoảng 10 ~ 24 tiếng. Trứng rụng vào thời điểm 2/3 của chu kỳ lên giống. Ví dụ heo lên giống liên tục trong vòng 2 ngày (48 tiếng) thì sau 15 ~ 24 tiếng kể từ khi ấn lưng mà nái đứng im chịu đực thì ta có thể đưa vào phối. Còn nếu thời gian nái lên giống liên tục là 3 ngày (72 tiếng) thì thời điểm phối là sau 30 ~ 40 tiếng khi nái đứng im chịu đực. Những nái sau cai sữa lên giống lại nhanh, thường có thời gian lên giống liên tục dài. Ngược lại, nái lên giống lại chậm thì thời gian lên giống liên tục ngắn. Lưu ý, đối với heo hậu bị, khi xác định đã lên giống thì nên đưa vào phối nhanh.
Để xác định thời điểm phối cần chú ý tới cơ thể nái. Khi âm hộ nái chuyển sang tái, không còn sưng đỏ, hoặc khi có đực đứng trước mặt, dùng tay ấn vào lưng nái vẫn đứng im trên 2 phút, thì đó là thời điểm phối thích hợp.
Khi phối cho nái, nếu xoa đè vào người nái sẽ giúp tử cung nái co bóp, khiến tỷ lệ thụ thai và số heo con đẻ ra cao hơn. Cần quản lý sao cho, đa số nái phối một lần đã thụ thai, số nái phối 2 lần mới mang thai chỉ chiếm từ 30 ~ 40%.
Thả đực đứng trước đầu nái khi phối:
Khi tiến hành phối cho nái, nên thả đực vào trại phối cho nái nhìn thấy. Ngoài ra, khi phối nên ấn vào lưng nái hoặc cho nái đeo bao cát, vòng lưng, sẽ mang lại hiệu quả cao.
Sau khi phối cho nái cần chú ý nái có lên giống không:
Sau khi phối cho nái, nếu thời gian lên giống kéo dài hơn dự kiến thì nên phối thêm một lần nữa. Thời điểm phối lần 2 nên sau khi phối lần 1 khoảng 16~24 tiếng.
Kỹ thuật phối phải đúng:
Trước khi phối cho nái, phải vệ sinh sạch âm hộ của nái. Xoa ít dầu hoặc gel chuyên dụng vào đầu cây phối, sau đó đưa vào bên trong cổ tử cung nái bằng cách xoay ngược chiều kim đồng hồ. Thời gian tiếp nhận tinh của mỗi nái có sự khác biệt. Không được bóp mạnh để đưa tinh vào nhanh.
Lựa chọn nhà cung cấp tinh tốt:
Trại cần lựa chọn nhà cung cấp tinh có uy tín. Khi giao tinh, tinh phải được bảo quản ở nhiệt độ 16 ~ 170 C. Tinh phải được sử dụng trong vòng 48 tiếng kể từ khi khai thác.
Tạo cảm giác an toàn cho nái sau khi được phối xong:
Nái sau khi được phối xong nên nhốt ở chuồng ép trong khoảng 4 tuần. Thời gian này không được cấp cám quá nhiều và phải luôn tạo cảm giác an toàn cho nái. Kiểm tra liên tục heo có lên giống không trong vòng 19 ngày. Sau đó, có thể siêu âm để xác định nái mang thai.
Theo pignpork.com